Badanie skuteczności środków ochrony roślin zgodnie z wytycznymi EPPO 2
przez Andrzej Joniec
Środki ochrony roślin to bardzo pomocne narzędzie w walce z chorobami, szkodnikami czy patogenami, które stanowią duże zagrożenie dla rośliny uprawnej w trakcie okresu wegetacji. Od skuteczności działania środka zależy efekt końcowy, który najczęściej wyrażany jest w postaci wielkości i jakości plonu. Zanim kompletna dokumentacja rejestracyjna zostanie przedłożona w celu jej oceny i wydania pozwolenia na stosowanie środka, skuteczność jego działania względem agrofagów oraz bezpieczeństwo dla rośliny uprawnej (selektywność) badane jest w serii doświadczeń polowych realizowanych w naturalnych warunkach polowych, zgodnie z zasadami Dobrej Praktyki Eksperymentalnej (GEP – Good Experimental Practice) i wytycznymi Europejsko-Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin EPPO (European and Mediterranean Plant Protection Organization; https://www.eppo.int). Dobra Praktyka Eksperymentalna (GEP) gwarantuje, że doświadczenia prowadzone przez certyfikowaną GEP są wykonywane według jednolitych zasad, zapewniają odpowiednią „jakość i wiarygodność” prezentowanych danych. W poprzednim wpisie Badanie skuteczności środków ochrony roślin zgodnie z wytycznymi EPPO przedstawione zostały standardy opisujące ogólne zasady prowadzenia doświadczeń. Ze względu na ogromną różnorodność zarówno upraw jaki i agrofagów, w bazie EPPO (https://pp1.eppo.int/), znajdują się także szczegółowe metodyki prowadzenia doświadczeń, opisujące krok po kroku jak należy założyć i prowadzić badania oraz wykonać oceny skuteczności względem wybranego szkodnika/patogenu lub całej grupy w zależności od biologii agrofagów i chronionych roślin.
W pierwszej kolejności metodyki zostały podzielone ze względu na charakter działania środka na herbicydy, fungicydy, insektycydy, akarycydy, bakteriocydy, moluskocydy, nematocydy, rodentycydy lub regulatory wzrostu.
Metodyki badania najpopularniejszych środków np. fungicydów, insektycydów i rodentycydów zazwyczaj obejmują zwalczanie jednego agrofaga w konkretnej uprawie (np. PP1/002(5) Phytophthora infestans na ziemniaku), rzadziej grupę agrofagów w podobnych do siebie uprawach (np. PP1/083(2) Owady minujące w warzywach). Standardy dla herbicydów w głównej mierze wskazują, jak prowadzić ocenę skuteczności środka w zwalczaniu wszystkich chwastów w danej uprawie (np. PP1/051(3) Chwasty w ziemniaku). Z kolei ocena działania regulatorów wzrostu to jedno lub kilka zastosowań na uprawie lub grupie upraw (np. PP1/144(3) Ograniczenie wylegania w kukurydzy i zbożach).
Poszczególne metodyki w bardzo szczegółowy sposób informują, jak powinno być prowadzone każde pojedyncze doświadczenie z zaplanowanej serii oraz jakie informacje powinny zostać zebrane. Przeprowadzenie wszystkich testów zgodnie z wytycznymi gwarantuje odpowiednią jakość danych oraz pozwala na dokonanie właściwej oceny w oparciu o uzyskane wyniki z serii doświadczeń w różnych warunkach, zarówno klimatyczno-glebowych, jak i agrotechnicznych. Wśród wytycznych znajdują się takie wskazówki jak:
- Jakie powinny być warunki prowadzenia doświadczeń, np. wybór uprawy lub odmiany, dobór stanowiska pod kątem zwalczanych agrofagów, typ doświadczenia (np. polowe, pod osłonami, itp.), projekt i układ doświadczenia (np. Rozmiar poletek, położenie poletek kontrolnych, liczba powtórzeń, itp.).
- Szczegóły dotyczące aplikacji, np. Informacje nt. Produktu testowego i produktu porównawczego, sposób aplikacji oraz rodzaj sprzętu, kiedy wykonać aplikację oraz częstotliwość stosowania.
- Kiedy i jakie wykonać oceny, pomiary i jakie informacje zebrać, np. warunki meteorologiczne przed i w trakcie doświadczenia, dane dotyczące np. warunków glebowych, w jakich terminach i jaki sposób oceniać skuteczność i selektywność działania środka oraz jakie parametry jakościowe ocenić (np. plon, zawartość białka lub cukru, itp.).
- W jaki sposób zaprezentować zebrane wyniki.
Każde doświadczenie kończy się raportem, który następnie będzie wykorzystany przy podsumowaniu wyników badań skuteczności i selektywności w Sekcji 3 dokumentacji rejestracyjnej (dRR).