Na terenie Polski występują w dużym nasileniu dwa inwazyjne gatunki niecierpków, są to: niecierpek drobnokwiatowy (Impatiens parviflora DC) i niecierpek gruczołowaty (Impatiens glandulifera Royle). W przeciwieństwie do inwazyjnych barszczy czy nawłoci znacznie różnią się one od siebie pod względem budowy morfologicznej. Najbardziej widoczną cechą, przy pomocy której można je odróżnić jest wysokość rośliny – niecierpek drobnokwiatowy osiąga zwykle 20-60 cm, natomiast niecierpek gruczołowaty co najmniej 1-2 m. Gatunki różnią się także kolorem i wielkością kwiatów. Kwiaty I. parviflora są bladożółte i drobne, a I. glandulifera różowe i dużo większe niż u I. parviflora.

Pochodzenie i introdukcja
Niecierpek gruczołowaty pochodzi z Azji Środkowej, a dokładnie z zachodnich Himalajów. Niecierpek drobnokwiatowy występował pierwotnie na terenie Azji Środkowej i Wschodniej. W stanie dzikim rośliny te nadal występują na ww. obszarach. Oba niecierpki introdukowano do Europy jako rośliny ozdobne w XIX w. Niecierpek drobnokwiatowy został sprowadzony do ogrodu botanicznego w Genewie w 1830 r., z kolei niecierpek gruczołowaty trafił do angielskiego ogrodu botanicznego (Kew Gardens) w 1839 r. Historia inwazji tych gatunków jest podobna. Po raz pierwszy zaobserwowano je jako tzw. „zbiegów” z uprawy w latach 50-tych XIX. W kontynentalnej części Europy rozpoczęły inwazję od około 1900 r. W ciągu XX w. systematycznie powiększały swój zasięg występowania, stając się w wielu krajach gatunkiem szeroko rozpowszechnionym.

Występowanie w Polsce
Pierwsze stanowiska I. parviflora na terenie Polski odnotowano w 1850 r. w okolicach Gdańska. Obecnie występuje on pospolicie w całym kraju, szczególnie na niżu oraz w niższych położeniach górskich. Występowanie w Polsce I. glandulifera zostało po raz pierwszy stwierdzone w 1890 r. na przedpolu Sudetów. Obecnie jego stanowiska rozproszone są na obszarze całej Polski, najliczniej jednak zasiedla regiony południowe i zachodnie.
Niecierpek gruczołowaty preferuje siedliska wilgotne i zasobne w składniki odżywcze, najczęściej spotykany jest nad brzegami cieków i zbiorników wodnych, w zbiorowiskach welonowych (wysokich pnączy), lasach i zaroślach łęgowych (okresowo wilgotne i podmokłe). Występuje także w zadrzewieniach topolowych, jesionowych oraz wierzbowych. Często rośnie w siedliskach przekształconych przez człowieka – na wilgotnych terenach ruderalnych (m.in. wzdłuż dróg i nasypów kolejowych, na wysypiskach śmieci) czy wilgotnych łąkach. I. glandulifera rzadko spotykany jest jako chwast na terenach użytkowanych rolniczo. We wtórnym zasięgu występowania drugi z inwazyjnych niecierpków – drobnokwiatowy także zajmuje różne typy siedlisk. Preferuje stanowiska zasobne i cieniste. I. parviflora najczęściej występuje na terenach ruderalnych. Spotykany też na obrzeżach pól uprawnych, w ogrodach, sadach, parkach i na cmentarzach. Często pojawia się w różnych typach lasów (np. buczyny i łęgi) i zarośli.
Niecierpek gruczołowaty zajmuje w Polsce mniejszą powierzchnię niż drobnokwiatowy, jednak cechuje go większa szkodliwość w stosunku do ekosystemów, w których występuje.

Szkodliwość
Oba inwazyjne niecierpki wykazują dużą ekspansywność w kolonizowaniu nowych terenów. Szczególnie niecierpek gruczołowaty stanowi zagrożenie dla gatunków rodzimych, z którymi skutecznie konkuruje o niszę ekologiczną (woda, światło, składniki pokarmowe). Niecierpki mogą wypierać rośliny autochtoniczne (rodzime) z współdzielonych siedlisk i tworzyć niecierpkowe monokultury. Obecność I. glandulifera, jako rośliny produkującej duże ilości nektaru, może zmniejszać częstość odwiedzin zapylaczy na roślinach rodzimych. Występowanie niecierpka gruczołowatego prawdopodobnie przyspiesza erozję brzegów cieków wodnych porośniętych przez tą roślinę, szczególnie przy wysokich stanach wód. Niecierpek drobnokwiatowy, ze względu na m.in. słabo rozwinięty system korzeniowy, uznawany jest raczej za wskaźnik degradacji siedliska niż jego przyczyna. I. parviflora stwierdzany jest w największej liczbie chronionych typów siedlisk przyrodniczych.

Zwalczanie
Jednym z zalecanych sposobów zwalczania niecierpków jest ich mechaniczna eliminacja, polegająca na wyrywaniu i wykopywaniu pojedynczych roślin lub ich niewielkich skupisk, a w przypadku masowego wystąpienia – niskie koszenie. Jest to zabieg pracochłonny i czasochłonny, najlepsze efekty przynosi wykonany w fazie wegetatywnej rośliny, tuż przed zakwitnięciem roślin, aby nie zdążyły one wypuścić nowych pędów, zakwitnąć i wydać nasion. Zwalczanie niecierpków nad brzegami cieków należy prowadzić od źródła do ujścia, ze względu na przenoszenie nasion przez wodę. Alternatywnym sposobem mechanicznego ograniczania występowania niecierpka gruczołowatego jest wypas zwierząt.
Chemiczne zwalczanie inwazyjnych niecierpków jest słabo rozpoznane. W literaturze brakuje informacji na temat metod chemicznej eliminacji niecierpka drobnokwiatowego. Do substancji aktywnych niszczących niecierpka gruczołowatego zaliczany jest glifosat. Biorąc pod uwagę częste występowanie I. glandulifera wzdłuż cieków wodnych możliwości wykorzystania glifosatu są jednak ograniczone.
Pewne nadzieje na zahamowanie ekspansji inwazyjnych niecierpków budzi introdukowanie do Europy patogenów lub szkodników, ograniczających populacje Impatiens w regionach ich pierwotnego występowania. Jako ewentualną broń biologiczną do walki z niecierpkiem gruczołowatym i drobnokwiatowym wymienia się grzyba Puccinia komarovii, który powoduje chorobę tzw. rdzę. W sprzyjających warunkach patogen ten może powodować nawet do 100% śmiertelności niecierpka. Obserwacje wykazały także, że w Europie gąsienice niektórych gatunków motyli z rodziny miernikowcowatych i sówkowatych żerują na liściach niecierpka gruczołowatego.
Jako zabieg profilaktyczny, chroniący siedliska (szczególnie na obszarach chronionych) przed wnikaniem i kolonizacją przez inwazyjne niecierpki zaleca się likwidację siedlisk ruderalnych, będących potencjalnymi miejscami występowania i źródłem rozprzestrzeniania tych gatunków.

Ciekawostki
• Gatunkiem rzadko notowanym w Polsce, wykazującym właściwości rośliny inwazyjnej jest też niecierpek pomarańczowy (Impatiens capensis Meerb.). Został on introdukowany do naszego kraju niedawno, bo w latach 90-tych XX w.
• Niecierpek gruczołowaty w literaturze nazywany jest również niecierpkiem himalajskim (od miejsca pochodzenia) lub niecierpkiem Royle’go (od pierwszego badacza, który go opisał).
• Mechaniczne zwalczanie niecierpka drobnokwiatowego w Białowieskim Parku Narodowym od momentu podjęcia zwalczania do zniszczenia stanowiska trwało aż 9 lat.

^{Źródła:
Adamowski W., Bomanowska A. 2014. Niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. s. 43-46. W: „Inwazyjne gatunki roślin w Kampinoskim Parku Narodowym i w jego sąsiedztwie” (A. Otręba, D. Michalska-Hejduk, red.). Kampinoski Park Narodowy, Izabelin, 120 ss.
Bomanowska A., Adamowski W. 2014. Niecierpek gruczołowaty Impatiens glandulifera Royle. s. 40-43. W: „Inwazyjne gatunki roślin w Kampinoskim Parku Narodowym i w jego sąsiedztwie” (A. Otręba, D. Michalska-Hejduk, red.). Kampinoski Park Narodowy, Izabelin, 120 ss.
https://www.nobanis.org/globalassets/speciesinfo/i/impatiens-glandulifera/impatiens_glandulifera.pdf}